Fundacja rodzinna (F.R.) to nowy podmiot prawny w Polsce. Przepisy zostały już przyjęte do maja 2023 roku, trwa trzymiesięczne „vacatio legis”.
Celem Fundacji Rodzinnej jest zarządzanie majątkiem i zabezpieczenie majątku dla konkretnych beneficjentów. Mają być zaopiekowani finansowo, niezależnie od ich decyzji o zaangażowaniu w przedsiębiorstwo rodzinne.
Zabezpieczony ma być majątek przedsiębiorcy dla niego samego, jego dzieci, wnuków, prawnuków. Rozwiązanie to sprawdza się na świecie – tak działają np.:
- szwedzka fundacje rodziny Wallenbergów kontrolująca m.in. koncern Ericsson, czy firmy Electrolux i SAAB,
- szwajcarska Hans Wilsdorf Foundation - właściciel firmy ROLEX
- niemiecka Fundacja rodziny Oetker - właściciel spółki Dr August Oetker KG
- austriacka Kulczyk Privatstiftung – nie można było utworzyć wcześniej Fundacji Rodzinnej w Polsce, a jak widać istniała taka potrzeba.
Posiadanie fundacji rodzinnej poza zabezpieczeniem majątku niesie korzyści podatkowe. I na tym się skupmy.
Podobnie jak w spółce „estońskiej” nie płacimy CITu
F.R. jako osoba prawna będzie podatnikiem CIT, jednak skorzysta z podmiotowego zwolnienia z podatku dochodowego.
Bardzo istotne jest zastosowanie zwolnienia podmiotowego, co pozwala uniknąć opodatkowania „z zasady”. Nawet „zwykłe” fundacje nie zostały objęte tak szerokim zwolnieniem. Oczywiście, F.R. objęta jest zwolnieniem wyłącznie w zakresie działalności, którą ma prawo prowadzić. Jednak i tak przyjęte rozwiązanie znacznie upraszcza ocenę działań F.R. z punktu widzenia obowiązków podatkowych.
Niski 15% PIT
W określonej sytuacji beneficjent najbliższego stopnia pokrewieństwa zapłaci jedynie 15% podatek od świadczeń otrzymanych od Fundacji.
To F.R. jako płatnik pobierze 15-proc. zryczałtowany podatek od przychodów ze świadczeń (zarówno pieniężnych, jak i niepieniężnych) otrzymywanych przez beneficjentów. W przypadku świadczeń niepieniężnych beneficjent musiałby najpierw wpłacić fundacji pieniądze na poczet podatku (do 10. dnia następnego miesiąca po otrzymaniu świadczenia), a ta przekazywałaby go następnie do urzędu skarbowego (do 20. dnia następnego miesiąca).
Co istotne, przychody te jako przychody z innych źródeł, nie związane z pracą, nie podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. 15% to całość podatku od przychodów z F.R.
Dywidendy wypłacane F.R. przez Spółki będą zwolnione z opodatkowania
F.R. nie będzie opodatkowywać dywidend i innych zysków kapitałowych otrzymywanych od spółek, których będzie właścicielem lub udziałowcem. Zgodnie z art. 22 ust. 1 Ustawy CIT, podatek dochodowy od przychodów z dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynosi 19% uzyskanego przychodu (dochodu). Jednak Spółka jest zwolniona podmiotowo, zatem nie płaci także tego podatku.
Beneficjenci
Oczywiście, dla skorzystania z tych rozwiązań należy prawidłowo określić beneficjentów F.R. Każdorazowo beneficjenci fundacji rodzinnej powinni zostać określani w akcie założycielskim takiej fundacji wraz z wylistowaniem ich uprawnień. Jako beneficjent fundacji rodzinnej wskazany będzie mógł zostać również i sam fundator.
Działalność gospodarcza
Działalność F.R. została ograniczona i enumeratywnie wymieniona. Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą tylko i wyłącznie w zakresie:
- zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
- nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
- udzielania pożyczek:
- spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
- spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
- beneficjentom;
- obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
- produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu;
- gospodarki leśnej.
Co istotne, w sytuacji gdy F.R., będzie prowadziła działalność w sposób wykraczający poza enumeratywny zakres określony w ustawie, taka działalność będzie opodatkowana podatkiem CIT w wysokości 25% podstawy opodatkowania. Rozwiązanie to stanowi sankcję zabezpieczającą przed nadużyciami z tym związanymi. I eliminuje problem z kwalifikacją błędnych działań F.R. - w przypadku przekroczenia zakresu czynność Fundacja Rodzinna nadal istnieje, funkcjonuje w obrocie prawnym, jednakże z określonych czynności płaci wyższy podatek.
Ogólnie przyjęta ustawa zawiera korzystne podatkowo rozwiązania, co zapowiada dużo wakacyjnej pracy w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim. Dlaczego tam ? Akurat ten jeden sąd będzie sądem rejestrowym dla wszystkich F.R. założonych w Polsce.
Ewentualne pytania proszę kierować na adres: polskafundacjarodzinna@gmail.com
Odpowiedzi obiecuję zamieszczać w kolejnych wpisach.
Kamil Łyszkowski - doradca podatkowy
UWAGA - artykuł napisany w lutym, przed wejściem w życie przepisy mogą ulec zmianie.